در سری مقالاتی آموزش مصاحبه که تا به الان نوشته ایم، تنها راجع به وجه انسانی، رابطه مصاحبه شونده و مصاحبه کننده و کارگردانی آن در فیلم مستند پرداخته ایم؛ اما این همه ی ماجرا نیست؛ پرداخت بصری و تدوین مصاحبه نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
منظور از پرداخت بصری چیست؟
پرداخت بصری به تمام کارهایی گفته می شود که هنگام ضبط مصاحبه انجام می دهیم. در این مرحله باید تصمیماتی مانند مشخص کردن جای دوربین، زاویه ی نور پردازی و تعیین اندازه نما را بگیریم. در فیلم سازی داستانی به مجموعه ی این کارها دکوپاژ می گویند. پرداخت بصری در امر تدوین مصاحبه تاثیر گذار است.
ادامه این بحث، به بیان تفاوت های موجود بین یک کارگردان سینمای مستند با یک کارگردان فیلم داستانی می پردازد. پس با ما همراه باشید…
بررسی تفاوت ها و شباهت های تدوین مصاحبه با تدوین فیلم داستانی
تدوین این دو نوع فیلم شباهت های بسیاری دارند اما، تفاوت های آن هم قابل بررسی است. در ادامه پاسخی به پرسش های شما در زمینه ضبط و تدوین مصاحبه خواهیم پرداخت. بین دو مرحله ضبط و تدوین ارتباط مستقیم و تنگاتنگی وجود دارد. هر اندازه برای ما روشن تر باشد که ساختار نهایی فیلم مان به چه شکلی است، در مرحله ضبط مصاحبه هم سنجیده تر و تکنیکی تر عمل می شود.
پرداخت بصری مصاحبه
ساده ترین شکل گرفتن مصاحبه این است که مصاحبه شونده در فاصله مناسبی از دوربین بنشیند و با یک نور پردازی ساده مراحل ضبط انجام شود. برای این که زیبایی بصری کار هم حفظ شود، باید فضای کافی (هدروم)بالای سر مصاحبه شونده وجود داشته باشد. همچنین با گذاشتن یک گلدان بر روی میز یا قرار دادن شی ای ساده برای افزودن به زیبایی کار استفاده کنیم. بسیاری از مستندهای موفق از همین شیوه دکوپاژ استفاده کرده اند. در بعضی از مصاحبه ها، روی فرم بصری کار و تدوین مصاحبه وقت و تمرکز بیشتری ثبت شده است، اما این امر تاثیری بر روی جذابیت صحبت های فرد مصاحبه شونده نمی گذارد. پس اصل کار چیز دیگریست که باید به آن پرداخته شود.
مستند ساز به جای ضبط ساده مصاحبه، می تواند کارهای زیادی انجام دهد، اما به شرطی که انجام این کارها برای تقویت تاثیر صحبت های فرد مصاحبه شونده باشد نه جلب توجهی که حواس مخاطب را از صحبت های اشخاص پرت کند.
برای این که بهتر متوجه موضوع شوید، در این جا دو تصمیم اساسی پیش روی شما می گذاریم:
- تا چه اندازه با استفاده از عوامل دیگر قصد داریم به تفسیر حرف های مصاحبه شونده بپردازیم؟
- تا چه اندازه باور داریم که مهم ترین نکته در جذابیت موضوع، حرف های مصاحبه شونده و حالات چهره او نهفته است؟
وقتی اصل موضوع “حرف” است، نمی توان کار چندانی با تصاویر (هر چند زیبا) انجام داد و البته کار تدوین مصاحبه هم آسان تر خواهد بود. بعضی از کارگردان ها تصاویر را حذف می کنند و صدا را بر روی تصاویر دیگری می گذارند. برخی دیگر هم با دکوراتیو کردن صحنه، سعی در افزایش تاثیر گذاری مصاحبه دارند. برخی از آن ها عقیده دارند که اصل صحبت های فرد مصاحبه شونده است و برخی دیگر با تکنیک های بیانگر فرم که جنبه ی تزیینی دارند، می خواهند که تاثیر بیشتری بر مخاطب بگذارند. به هر جهت گرفتن هر کدام از این تصمیم ها به عهده ی کارگردان است ولی اصل کاری همان واکنش ها، حالات و صحبت های مصاحبه شونده است.
جای دوربین، زاویه ی دوربین، دوربین ثابت یا متحرک روی دست
خب به هر جهت تصمیم در مورد جای دوربین هم مهم و کاربردی است. در ادامه به ذکر چند دو روش برای جای دوربین می پردازیم:
دوربین روی سه پایه باشد یا دست فیلمبردار؟
در حالت اول تحرک کم است و فضای کمی برای دوری و نزدیکی به فرد مقابل داریم. اما در حالت دوم فیلمبردار می تواند به دنبال مصاحبه شونده حرکت کند و حرکات او را دنبال کند. این روش یک فضای سیال سه بعدی را به وجود می آورد که بسیار متنوع تر از نمای ثابت است اما ممکن است مانع تمرکز مخاطب بر روی گفتگو شود.
اندازه نما در تدوین مصاحبه
یکی از عوامل مهم در مرحله ضبط مصاحبه، اندازه نما است. خب پرسش این است: چهره مصاحبه شونده بیشتر اهمیت دارد یا محیط اطرافش؟ در فیلم به کجا تعلق دارم؟ ساخته مهوش شیخ الاسلامی، اگر چه در بیشتر حالات زاویه دوربین ثابت است اما کارگردان زاویه های باز را برای نشان دادن انتخاب کرده است تا محل زندگی افغان ها کاملا مشخص باشد.
البته بخاطر داشته باشید که در نماهای دور، همخوانی حرکات لب گوینده با سخنانش (اصطلاحا سینک صدا و تصویر) دیده نمی شود و این امکان را به ما می دهد تا بخش هایی از مصاحبه را بر روی تصاویری بگذاریم که متعلق به زمان دیگری از مصاحبه است. این امکان به تدوینگر شانس دوباره ای برای اصلاح بخش های خراب تصویر می دهد.
نکته ی دیگری که حائز اهمیت می باشد، این است که دوربین را بیش از حد متعارف به چهره ی فرد مصاحبه شونده نزدیک نکنیم؛ زیرا این کار باعث به وجود آمدن تصاویر اغراق آمیزی می شود که در تجربه دیداری واقعی عملا امکان پذیر نیست. مگر اینکه شما از این کار قصد و هدف خاصی داشته باشید و مثلا بخواهید جای یک زخم را بر روی صورت شخص نشان دهید. جای یک زخم بر روی صورت یک ورزشکار بوکس.
برای مطالعه بیشتر میتوانید به پست های برسی انواع نما در تصویربرداری و برای انتخاب نما در تصویربرداری به چه عواملی باید توجه کرد؟ مراجعه کنید
ترکیب بندی چیست؟
یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار در صحنه، ترکیب بندی است. ترکیب بندی در نماهای ثابت، ساده است. در این نمونه از ترکیب بندی شما می توانید از قداعد کلاسیک عکاسی، پرتره و قرارداد های تلویزیونی هم استفاده کنید.
در این ترکیب بندی می شود از نمای ثابت روی دست ها استفاده کرد، به شرط اینکه بین میان نمای دست ها و نمای عمومی یا متوسط مصاحبه شونده کات نباشد و با گفتگوها سینک باشند. همچنین اشیا مورد استفاده در ترکیب بندی اهمیت پیدا می کنند و به بحث فضاسازی جایگاه ویژه ای دارند.
مهوش شیخ الاسلامی
نور و رنگ در تدوین مصاحبه
نور پردازی تخصصی جداگانه است و از اهمیت ویژه ای هم برخوردار است. اگر نور به اشیاه و انسان های داخل کادر شما نتابد، چه چیزی را می خواهید نشان دهید؟ در زمینه نور پردازی، انتخاب اصلی بین نورپردازی ساده برای نوردهی تصویر (اکسپوز کردن تصویر) یا نورپردازی بیانگر (اکسپرسیو) به معنی فضا سازی است. در حالت اول از سبکی خنثی که تاکید اصلی اش بر روی چهره ی مصاحبه شونده است، استفاده می کنیم. نور پردازی مساله ای است که در تدوین مصاحبه نیز تاثیر گذار است.
اما در حالت دوم نورپردازی می تواند موضوعات مخفی مانند حال و هوای محیط و حالات روحی مصاحبه شونده یا فیلم ساز را به ما نشان دهد. فرض کنید برای بیانگر حالات روحی و تنهایی مصاحبه شونده از میزان نور و رنگ می خواهید استفاد کنید. مشخص است که اتاقی تاریک با نور کمی که تنها بخش از چهره ی مصاحبه شونده را مشخص کرده است، بسیار تاثیر گذار تر از اتاقی با پروژکتورهای قنی می باشد.
تصویر برداران حرفه ای (مخصوصا مستند سازها) به خوبی می دانند که چگونه از نور طبیعی برای ساختن تصاویر بیانگر استفاده کنند. برای مثال در یکی از مستند های مهوش شیخ الاسلامی که در فضای یک زندان ضبط شده است، نوری از پنجره بالای سر زندانی می تابد که تصویر او را تیره کرده است. البته از عناصر دیگر نور پردازی برای این صحنه استفاده شده است.
خب مقاله پرداخت بصری و تدوین مصاحبه هم به پایان رسید. امیدوارم که این مقاله مورد قبول شما واقع شده باشد.
بخشی از این مقاله از صفحه انگلیسی nofilmschool ترجمه شده است nofilmschool.com/interview-editing-tips
امکان ثبت نظر جدید بسته شده است.
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.